Thông tin được đưa ra tại phiên họp của Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về cơ chế một cửa ASEAN (ASW), cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và tạo thuận lợi thương mại mới đây cho thấy, chi phí thông quan trực tiếp cho 1 lô hàng đã giảm 19 USD cho cả xuất khẩu (XK) và nhập khẩu (NK).   

Đa dạng giải pháp

Tính đến ngày 15/12/2017, ước tính doanh nghiệp (DN) tiết kiệm 205 triệu USD cho 10,81 triệu tờ khai thủ tục thông quan; giảm hơn 15 triệu giờ lưu kho hàng XK và 33 triệu giờ lưu kho bãi hàng NK.

Kết quả có được nhờ sự nỗ lực của các bộ, ngành trong tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động thương mại của DN. Chỉ tính trong 6 tháng cuối năm 2017, việc thực hiện NSW, ASW vào kiểm tra chuyên ngành đã có một số kết quả tích cực. Hạ tầng công nghệ thông tin cơ bản ổn định, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; các khó khăn, vướng mắc của DN về cơ bản được giải quyết kịp thời…

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), hiện nay, 5 TTHC đã thực hiện NSW đều được Bộ Công Thương triển khai trên phạm vi toàn quốc cho tất cả DN. Bên cạnh đó, 100% các thủ tục cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) đang được Bộ Công Thương triển khai theo hình thức dịch vụ công trực tuyến mức độ 3. Trong đó, thủ tục cấp C/O mẫu D đã được kết nối Cổng thông tin Một cửa quốc gia và Một cửa ASEAN. Bộ Công Thương cũng đã ban hành Quyết định số 2412/QĐ-BCT và Quyết định số 1313/QĐ-BCT về Quy trình cấp C/O ưu đãi qua internet. Theo các Quyết định này, thương nhân được lựa chọn nộp hồ sơ đề nghị cấp C/O ưu đãi qua internet hoặc bằng giấy đối với tất cả các mẫu C/O; riêng các C/O mẫu D, EAV, VC được thực hiện hoàn toàn qua internet. Bộ Công Thương cũng đang tiếp tục nghiên cứu và triển khai theo lộ trình việc kết nối Cổng thông tin Một cửa quốc gia đối với tất cả các mẫu C/O, phù hợp với điều kiện cơ sở hạ tầng mạng và bảo đảm đúng tiến độ quy định. 

Giảm tỷ lệ lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành

Song song với những kết quả đã đạt được, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ - Chủ tịch Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về ASW, NSW và tạo thuận lợi thương mại tại phiên họp lần ba của Ủy ban - cho rằng, kết quả này còn xa so với mục tiêu khi mới chỉ thực hiện được 1/5 kế hoạch năm 2017.

Theo bà Nguyễn Thị Mai - Thứ trưởng Bộ Tài chính, so với chỉ tiêu 22 TTHC thực hiện trên NSW được giao tại phiên họp lần hai hồi tháng 7/2017, hiện mới chỉ có 8 thủ tục được triển khai, 14 thủ tục còn lại phải chờ đến hết quý I/2018. Dự kiến đến hết quý I/2018, chỉ có 25 thủ tục được đưa vào vận hành, chiếm 19% trên tổng số 130 TTHC được các bộ đăng ký triển khai trong năm 2017 theo Kế hoạch tổng thể triển khai NSW và ASW giai đoạn 2016 - 2020.

Đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khẳng định, việc triển khai NSW sẽ tạo thuận lợi cho các DN. Tuy nhiên, qua khảo sát, thực hiện thủ tục kiểm tra chuyên ngành, có một số khó khăn khi 25% DN cho biết thực hiện thủ tục kiểm tra chuyên ngành khó và rất khó, 67% bình thường và chỉ 8% cho biết là dễ. 

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu, năm 2018, phấn đấu giảm tỷ lệ các lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành tại khâu thông quan từ 30 - 35% xuống còn 15%, nhằm tạo thuận lợi cho DN, song vẫn phải bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước, chống buôn lậu và gian lận thương mại.