Năm 2017, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, song tổng giá trị xuất khẩu (XK) cá tra dự kiến vẫn đạt khoảng 1,8 tỷ USD. Có được kết quả này chủ yếu nhờ vào sự gia tăng XK mạnh mẽ sang thị trường Trung Quốc.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, XK cá tra Việt Nam sang Trung Quốc có kim ngạch tăng đều từ năm 2010 - 2016. Cụ thể, năm 2011 đạt 56 triệu USD, chiếm tỷ trọng 3,1%. Năm 2015, đạt 162 triệu USD, chiếm tỷ trọng 10,3%. Năm 2016, đạt 305 triệu USD, chiếm tỷ trọng 17,8% và 8 tháng đầu năm 2017 đạt 247 triệu USD, chiếm 21,3%, đứng đầu trong tỷ trọng XK cá tra Việt Nam.

Ông Dương Nghĩa Quốc - Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam - cho hay, XK cá tra sang thị trường Trung Quốc tăng tới 44% trong 9 tháng qua. Xét về lợi thế, Trung Quốc có thuận lợi về địa lý là gần Việt Nam, vận chuyển XK thuận lợi, khẩu vị và yêu cầu của thị trường này cũng tương đối phù hợp với điều kiện nước ta. Hiện nay, ngoài các tỉnh duyên hải Trung Quốc ở phía Đông, các doanh nghiệp (DN) đã tiếp thị, quảng cáo sản phẩm cá tra Việt Nam sang tỉnh Tứ Xuyên, Tây Bắc của Trung Quốc, được người dân ở đây rất ưa chuộng. Điều này hứa hẹn thị trường Trung Quốc sẽ tiếp tục rộng mở trong thời gian tới. 

Đồng quan điểm, ông Võ Văn Phong - Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần XNK Thủy sản An Giang - cho biết: Trong bối cảnh thị trường Hoa Kỳ vướng rào cản về chất lượng; tại thị trường châu Âu, cá tra Việt không thuận lợi, thì thị trường Trung Quốc được xem là "điểm sáng" trong XK cá tra Việt thời gian qua.

Mặc dù là thị trường NK cá tra lớn nhất của Việt Nam nhưng theo các chuyên gia, Trung Quốc luôn là thị trường XK tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để XK vào thị trường này được bền vững, ông Dương Nghĩa Quốc cho rằng, trước tiên, DN phải bảo đảm chất lượng, kể cả xuất chính ngạch hay tiểu ngạch. Bên cạnh đó, các DN cần liên kết tốt với các nhà phân phối uy tín ở Trung Quốc, đồng thời đưa ra các phương thức thanh toán phù hợp, hạn chế rủi ro. Để tránh rủi ro XK cá tra vào thị trường Trung Quốc, cần có sự liên kết chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, DN và nông dân trong việc điều tiết thị trường, XK, diện tích thả nuôi nhằm có sản lượng ở mức độ phù hợp. 

Ông Trần Đình Luân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản - nhấn mạnh: DN chế biến XK cần chú trọng hơn đến chất lượng cá tra và sản phẩm từ cá tra. Đồng thời hợp tác chặt chẽ với người nuôi trong chuỗi giá trị để xây dựng thương hiệu. Khi có thương hiệu, DN mới chủ động được thị trường và không bị chi phối bởi giá.